Bộ Công thương vừa ban hành Công điện yêu cầu Tổng cục Quản lý thị trường và các đơn vị liên quan tăng cường kiểm tra, giám sát thị trường tại một số tỉnh, thành sau hậu quả của cơn bão số 3 (Yagi). Công điện nêu rõ, cơn bão số 3 gây nhiều thiệt hại và có thể gây ảnh hưởng đến tình hình thị trường trong nước. Cần tăng cường giám sát, kiểm tra, kiểm soát thị trường, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, kiên quyết không để tình trạng găm hàng, tăng giá bất hợp lý, đặc biệt là lương thực, thực phẩm, nhu yếu phẩm thiết yếu phục vụ nhu cầu tiêu dùng của người dân, doanh nghiệp trong thời gian sau bão.
Vậy, lợi dụng thiên tai đầu cơ nâng giá hàng hóa, vật tư, phương tiện, trang thiết bị, nhu yếu phẩm để trục lợi, gây thiệt hại tới đời sống dân sinh. Xử lý như thế nào?
1. Xử phạt vi phạm hành chính
Các doanh nghiệp hoặc cá nhân vi phạm sẽ bị xử phạt hành chính với mức phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 80.000.000 đồng đối với hành vi lợi dụng tình trạng khẩn cấp, sự cố, thảm họa, thiên tai, dịch bệnh tăng giá bán hàng hóa, dịch vụ không phù hợp với biến động của giá thành toàn bộ so với điều kiện bình thường nhằm trục lợi, tùy thuộc vào mức độ vi phạm. Ngoài ra, các biện pháp xử phạt bổ sung như tịch thu tang vật vi phạm, buộc nộp lại số tiền thu lợi bất chính, đình chỉ hoạt động kinh doanh một thời gian nhất định cũng có thể được áp dụng.
+ Khoản 7 Điều 12 Luật Phòng chống thiên tai 2013: Cấm các hành vi lợi dụng thiên tai đầu cơ nâng giá hàng hóa, vật tư, phương tiện, trang thiết bị, nhu yếu phẩm để trục lợi, gây thiệt hại tới đời sống dân sinh.
+ Khoản 4 Điều 15 Nghị định số: 87/2024/NĐ-CP ngày 12/7/2024 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong quản lý giá: Phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 80.000.000 đồng đối với hành vi lợi dụng tình trạng khẩn cấp, sự cố, thảm họa, thiên tai, dịch bệnh tăng giá bán hàng hóa, dịch vụ không phù hợp với biến động của giá thành toàn bộ so với điều kiện bình thường nhằm trục lợi.
2. Xử lý hình sự
Khi hành vi đầu cơ nâng giá gây hậu quả nghiêm trọng, người vi phạm có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 196 Bộ luật Hình sự. Hình phạt tù lên đến 3 năm và phạt tiền từ 50 triệu đến 200 triệu đồng. Hình phạt này được áp dụng trong các trường hợp tái phạm nhiều lần hoặc gây ra hậu quả nghiêm trọng đối với người tiêu dùng.
Căn cứ Điều 196 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi bổ sung 2017): Hành vi lợi dụng hoàn cảnh thiên tai để đầu cơ, nâng giá hàng hóa có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự với mức phạt từ 6 tháng đến 3 năm tù giam, hoặc phạt tiền từ 50 triệu đến 200 triệu đồng.
Ngoài các hình thức xử phạt, cơ quan chức năng có thể buộc người vi phạm phải khắc phục hậu quả bằng cách bán lại hàng hóa đã đầu cơ với giá hợp lý, không được phép tiếp tục trục lợi từ tình huống.
3. Vai trò của các cơ quan quản lý nhà nước
Để đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật và ngăn chặn hiệu quả các hành vi đầu cơ, nâng giá trong hoàn cảnh thiên tai, vai trò của các cơ quan quản lý nhà nước là vô cùng quan trọng:
+ Bộ Công Thương: Chịu trách nhiệm giám sát và kiểm tra hoạt động kinh doanh, nhất là đối với các mặt hàng nằm trong danh mục hàng hóa bình ổn giá. Bộ cũng cần phối hợp với các bộ, ngành khác để ban hành các chính sách điều chỉnh giá phù hợp với tình hình thị trường.
+ Cục Quản lý Thị trường: Tăng cường công tác kiểm tra, phát hiện và xử lý kịp thời các hành vi đầu cơ, găm hàng. Đơn vị này cần có kế hoạch hành động cụ thể để giám sát giá cả, đặc biệt là trong thời gian thiên tai, dịch bệnh.
+ Chính quyền địa phương: Có trách nhiệm quản lý, kiểm tra tại các chợ, siêu thị và các điểm bán lẻ trên địa bàn. Chính quyền cần phối hợp chặt chẽ với các cơ quan trung ương để phát hiện sớm và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, đảm bảo nguồn cung hàng hóa thiết yếu cho người dân.
4. Khuyến cáo đối với doanh nghiệp và cá nhân
Các doanh nghiệp, hộ kinh doanh và người tiêu dùng cần lưu ý những điểm sau:
+ Doanh nghiệp: Cần tuân thủ các quy định của pháp luật về giá, không lợi dụng hoàn cảnh thiên tai để đầu cơ, nâng giá. Thay vào đó, doanh nghiệp nên thể hiện trách nhiệm xã hội bằng cách cung ứng đầy đủ hàng hóa, vật tư với giá cả hợp lý, góp phần hỗ trợ cộng đồng vượt qua khó khăn.
+ Người tiêu dùng: Khi phát hiện các hành vi đầu cơ, nâng giá bất hợp lý, cần báo cáo ngay với cơ quan chức năng như Cục Quản lý Thị trường hoặc chính quyền địa phương. Việc tố giác kịp thời giúp bảo vệ quyền lợi của chính mình và cộng đồng.
5. Kết luận
Thiên tai là hoàn cảnh bất khả kháng, đòi hỏi sự chung tay góp sức của toàn xã hội để vượt qua. Việc lợi dụng thiên tai để đầu cơ, nâng giá hàng hóa không chỉ là hành vi phi đạo đức mà còn vi phạm nghiêm trọng pháp luật, gây thiệt hại lớn cho người dân và nền kinh tế. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý và sự giám sát từ cộng đồng để phát hiện, xử lý kịp thời các vi phạm, đảm bảo trật tự thị trường và bảo vệ đời sống nhân dân.
Trên đây là toàn bộ ý kiến của chúng tôi về “Lợi dụng thiên tai đầu cơ nâng giá hàng hóa, vật tư, phương tiện, trang thiết bị, nhu yếu phẩm để trục lợi, gây thiệt hại tới đời sống dân sinh. Xử lý như thế nào?”. Mong rằng qua bài viết, công ty của chúng tôi đã có thể giúp bạn giải đáp được phần nào băn khoăn, thắc mắc và giúp bạn có thể nắm được những nội dung cơ bản về vấn đề này.
Cam kết chất lượng dịch vụ:
Công ty Luật TNHH Kiên Trần hoạt động với phương châm “Nơi gửi giữ niềm tin”, cam kết đảm bảo chất lượng dịch vụ, cụ thể thư sau:
- Đảm bảo thực hiện công việc theo đúng tiến độ đã thỏa thuận, đảm bảo tuân thủ đúng quy định pháp luật, đúng với quy tắc đạo đức và ứng xử của luật sư Việt Nam.
- Đặt quyền lợi khách hàng lên hàng đầu, nỗ lực hết mình để mang đến cho khách hàng chất lượng dịch vụ tốt nhất.
- Bảo mật thông tin mà khách hàng cung cấp, các thông tin liên quan đến khách hàng.
Rất mong được hợp tác lâu dài cùng sự phát triển của Quý Khách hàng.
Trân trọng!
(Người viết: Nguyễn Nhã Phương; Ngày viết: 09/9/2024)
----------------------------------------------------------
Xem thêm bài viết liên quan
- Cây đổ gây hư hỏng tài sản, chết người. Ai chịu trách nhiệm?
